Plant Growth Regulators ή PGR ονομάζουμε τις συνθετικές ενώσεις που χρησιμοποιούνται σε ορισμένα είδη γεωργίας όπως η παραγωγή διακοσμητικών λουλουδιών ή ακόμη και σε καλλιέργειες ορισμένων φρούτων και λαχανικών. Και αποτελούν περισσότερο ένα αποτέλεσμα της αγωνίας για τη δημιουργία μεγαλύτερου όγκου παραγωγής, παρά για την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων. Τυπικά, την ίδια ονομασία, Plant Growth Regulators ή PGR, έχουν και οι φυσικές ενώσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη των φυτών.

[Από το 9ο τεύχος του Τεκέ, που κυκλοφορεί τέλος Μαΐου]

Πρακτικά όμως όταν μιλάμε για τα φυσικά ενισχυτικά της καλλιέργειας δεν τα αποκαλούμε PGR, αλλά «ορμόνες» ή «φυτικά» ή «φυσικά, οικολογικά ενισχυτικά», ακριβώς για να τα διακρίνουμε από τις αφύσικες -και πιθανά επιβλαβείς ενώσεις που δημιουργούνται στο εργαστήριο.

Ιδιαίτερα για την κάνναβη που προορίζεται να ατμιστεί ή να καπνιστεί, η ανησυχία της χρήσης PGR κατά την καλλιέργειά της είναι μεγάλη, καθώς τα προϊόντα αυτά αποσυντίθενται με το κάπνισμα και μετατρέπονται σε καρκινογόνες ουσίες.

Η μελέτη των Taylor και Birkett

Η ανησυχία για τα PGR στους καλλιεργητές και τους καταναλωτές της κάνναβης αυξήθηκε μετά τον Φεβρουάριο του 2020. Τότε δημοσιεύτηκε η μελέτη των καθηγητών του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ Taylor και Birkett πoυ αφορούσε στα παρασιτοκτόνα στην κάνναβη.

«Η χρήση φυτοφαρμάκων στην καλλιέργεια δεν είναι κάτι καινούργιο, και οι καλλιέργειες κάνναβης δεν αποτελούν εξαίρεση» γράφουν οι υπεύθυνοι της μελέτης στην εισαγωγή της. Και συμπληρώνουν: «Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η χρήση φυτοφαρμάκων είναι συχνή και ότι υψηλά επίπεδα φυτοφαρμάκων μεταφέρονται στον καπνό της κάνναβης. Οι πιο κοινές κατηγορίες φυτοφαρμάκων που σχετίζονται με την κάνναβη είναι τα εντομοκτόνα, τα ακαρεοκτόνα και τα μυκητοκτόνα».

«Πάνω από 350 διαφορετικά φυτοφάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην καλλιέργεια της κάνναβης. Και από αυτά, 16 φυτοφάρμακα και τρεις ρυθμιστές ανάπτυξης φυτών (PGR) θεωρούνται τα πλέον αμφισβητούμενα.

Πολλά από τα φυτοφάρμακα που βρέθηκαν σε δείγματα κάνναβης που προορίζονται για κατανάλωση χαρακτηρίζονται ως “μετρίως επικίνδυνα” από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Αν και αναπτύσσονται αναλυτικές μέθοδοι για την ανίχνευση φυτοφαρμάκων στην κάνναβη με σκοπό την εφαρμογή ποιοτικού ελέγχου όπου αυτή είναι νόμιμη, παρόλα αυτά δεν υπάρχει ένα τυποποιημένο πρωτόκολλο.

Τα επίπεδα φυτοφαρμάκων που βρέθηκαν στα δείγματα κάνναβης που εξετάστηκαν ήταν γενικά χαμηλά (κάτω από μg/g). Τα αποτελέσματα αυτά δεν παρέχουν, ωστόσο, πληροφορίες σχετικά με τις χρόνιες δυσμενείς επιδράσεις των φυτοφαρμάκων σε χαμηλές δόσεις σε σχέση με την κατανάλωση κάνναβης.

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν έρευνες σχετικά με την τοξικότητα των πυρολυμένων φυτοφαρμάκων στον άνθρωπο από το κάπνισμα κάνναβης. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες για την περαιτέρω κατανόηση αυτής της δυνητικά επιβλαβούς απειλής για την υγεία».

Με άλλα λόγια, είχαμε τα φυτοφάρμακα, ήρθαν και τα PGR… και δέσαμε.

Αξίζει να τονιστεί ότι η κάνναβη δεν καλλιεργείται με PGR με σκοπό να αποκτήσει ενισχυμένη δραστικότητα ή γεύση -το αντίθετο ισχύει συνήθως. Τα PGR χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της απόδοσης της καλλιέργειας, για τη δημιουργία δηλαδή μια μεγαλύτερης σε ποσότητα σοδειάς σε βάρος της ποιότητάς της.

Από την άλλη πλευρά, με την οργανικά καλλιεργούμενη κάνναβη οι αποδόσεις μπορεί να είναι λίγο μικρότερες, αλλά παραμένουν καλύτερης ποιότητας και οπωσδήποτε ασφαλέστερες για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Στην οργανική καλλιέργεια χρησιμοποιούνται ως ενισχυτικά, φυτικές ορμόνες που παράγονται φυσικά σε χαμηλές ποσότητες. Οι δύο κυριότερες ομάδες τους είναι οι προωθητές (Auxin, Gibberellins και Cytokinin) που βοηθούν την ανάπτυξη και οι αναστολείς (Abscisic acid and Ethylene).

Η κάνναβη που καλλιεργείται με PGR είναι δύσκολο να διακριθεί από την οργανικά καλλιεργούμενη κάνναβη χωρίς τη βοήθεια αναλυτικής εργαστηριακής υποστήριξης.
Άλλωστε ένα από τα επιχειρήματα υπέρ της νομιμοποίησης του φυτού και της ρύθμισης της αγοράς του, είναι ότι η εργαστηριακή ανάλυση για μούχλα, φυτοφάρμακα, ίχνη PGR κ.λπ. Θα απομακρύνει γρήγορα τους αδίστακτους καλλιεργητές από την αλυσίδα εφοδιασμού, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.

Πως να τα ξεχωρίσουμε;

Ο ανθός κάνναβης με PGR μπορεί να δείχνει λιγότερο κολλώδης από τον κανονικό και να μην μυρίζει αρκετά όταν ανοίγουμε ένα μπουμπούκι -λόγω των χαμηλότερων επιπέδων τερπενίων που περιέχει ως αποτέλεσμα της λειτουργίας των PGR.

Η δραστικότητα του ανθού στον οποίο έχει χρησιμοποιηθεί PGR, η συνολική δηλαδή περιεκτικότητά του σε κανναβινοειδή είναι χαμηλότερη, ενώ τα μπουμπούκια μπορεί να δείχνουν ασυνήθιστα πυκνά και συμπαγή -η πυκνότητα είναι συχνά η ισχυρότερη ένδειξη ότι η κάνναβη έχει καλλιεργηθεί με PGR.

 

Ποιοι τύποι συνθετικών PGR χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια κάνναβης;

Τα κυριότερα συνθετικά PGR αποτελούν οι ουσίες-ενώσεις paclobutrazol, daminozide και chlormequat chloride, οι οποίες δρουν αυξάνοντας την πυκνότητα των κυττάρων και επιβραδύνοντας τη φυσική τους επιμήκυνση.

Έτσι, καθώς η βιομάζα αυξάνεται, η πυκνότητα των τριχώματος μειώνεται μαζί με την παραγωγή τερπενίων.

Ορισμένα από αυτά τα PGR απαγορεύονται στις καλλιέργειες τροφίμων στις ανεπτυγμένες χώρες, με κύριο φόβο την καρκινογένεση.

Όσον αφορά τις ανησυχίες για τα PGR της κάνναβης, οι συνθετικές PGR, τα υποπροϊόντα και τα υπολείμματα της καύσης είναι αυτά που προκαλούν τον μεγαλύτερο φόβο μιας και συνδέονται με εμφανίσεις καρκίνου.

H μόνη σίγουρη μέθοδος για να είμαστε βέβαιοι ότι η κάνναβη δεν έχει υποστεί την προσθήκη PGR, είναι αυτή της εργαστηριακής ανάλυσης.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μια σειρά σοβαρών ενδείξεων για τη χρήση τους.

Τα χαρακτηριστικά των φυτών στην καλλιέργεια των οποίων έχουν χρησιμοποιηθεί PGR:

•  Συμπαγής, σχεδόν συμπιεσμένη μάζα των ανθών.
•  Περισσότερα από τα ενδεδειγμένα κιτρινο-καφέ τριχώματα.
•   Αισθητά λιγότερο άρωμα.

Διαβάστε περισσότερα:
https://en.wikipedia.org/wiki/Paclobutrazol
https://en.wikipedia.org/wiki/Daminozide
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Chlormequat-chloride
Pesticides in cannabis: A review of analytical and toxicological considerations
https://analyticalsciencejournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/dta.2747